خُب — قبلاً رای UN گرفته شد و طبق گزارشها بازگشت («snapback») تحریمها از شنبه ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ اجرا میشود. حالا نقدِ مشکلاتی که ایران پس از این بازگشت تحریمها از «فردا» با آنها مواجه خواهد شد، در قالب نقاط کلیدی، با اتکا به منابع خبری تحلیل
(
- تحریمهای سازمان ملل بر بستهای از محدودیتها (محدودیتهای تسلیحاتی، مسدودسازی داراییهای اشخاص/نهادهای مرتبط با برنامه هستهای/موشکی، محدودیتهای تجارت و خدمات مرتبط) تمرکز دارند و عملاً فشار سیاسی و اقتصادی بینالمللی را تشدید میکنند.
نقدِ مشکلات اصلی )
فشار بر درآمدهای نفتی و توازن پرداختها — ضربهٔ فوری به بودجه
- بازگشت تحریمها بهمعنای تقویت توان چانهزنی خریداران (مثلاً پالایشگاههای چین) برای گرفتن تخفیف بیشتر، کاهش قیمت و مقدار صادرات نفت ایران و در نتیجه افت شدید درآمد ارزی است. این ضربه روی بودجه دولت، یارانهها و واردات کالاهای ضروری مستقیم اثر میگذارد.
نوسان و سقوط ریال؛ گسترش تورم و فقر
- گزارشها از افت رکوردیِ ارزش ریال و نگرانی برای بالا رفتن قیمت کالاهای اساسی حکایت دارد؛ سقوط ارزش پول ملی تورم وارداتی را شدیدتر و فشار روی طبقات پایین و متوسط را افزایش میدهد. این پویایی میتواند ناآرامیهای اجتماعی و اعتراضات اقتصادی را تشدید کند.
تنگتر شدن دسترسی به سیستم بانکی و کانالهای مالی بینالمللی
- مسدود شدن داراییها و محدودیتهای مالی باعث میشود تراکنشهای بینالمللی پیچیدهتر، هزینهبرتر و کندتر شوند؛ واردات کالاهای حیاتی (دارو، تجهیزات پزشکی، قطعات صنعتی) و سرمایهگذاری خارجی با مشکل مواجه خواهد شد. حتی در صورت وجود کانالهای موازی، هزینه و ریسک اقتصادی افزایش مییابد.
تحریمهای تسلیحاتی و فنی — مشکل در تأمین تجهیزات حساس
- ممنوعیتها در زمینهٔ تسلیحات و کالاهای تحویلی تکنولوژیکِ دوگانه (dual-use) دسترسی به قطعات حساس برای صنایع دفاعی، هستهای و برخی صنایع پیشرفته را محدود میکند؛ این مسئله هم ابعاد نظامی و هم ابعاد صنعتی/علمی دارد.
اثر سیاسی و دیپلماتیک — انزوای رسمی و افزایش تنش منطقهای
- بازگشت تحریمهای بینالمللی هزینهٔ دیپلماتیک ایجاد میکند: کاهش توان مانور دیپلماتیک، تشدید تقابل با اروپا و آمریکا، و فشار برای پاسخدهی منطقهای که میتواند به چرخهٔ تنش و بیثباتی در خاورمیانه بینجامد.
پیامدهای انسانی و اجتماعی (غیرمستقیم اما واقعی)
- حتی اگر داروها و اقلام بشردوستانه رسماً معاف باشند، پیچیدگیهای بانکی و بیمهای عملاً دسترسی به تجهیزات پزشکی و داروهای پیشرفته را دشوار میسازد؛ خانوارها با افزایش قیمت مواد غذایی، انرژی و خدمات روبرو خواهند شد که فشاری انسانی و معیشتی ایجاد میکند.
محدودیت در سرمایهگذاری و رشد بلندمدت
- فضای ریسکپذیری برای سرمایهگذاران خارجی و حتی برخی شریکان منطقهای کاهش مییابد؛ پروژههای زیرساختی، فناوری و انتقال دانش کند یا متوقف خواهد شد که رشد اقتصادی بلندمدت را صدمهپذیر میسازد.
نکات اجرایی و چالشِ پیادهسازیِ تحریمها (نقدِ سیاستگذار بینالمللی)
- اجرای کامل و مؤثر تحریمها سخت است: کشورهایی مثل چین و روسیه و بازیگران منطقهای ممکن است در عمل کاملاً همراهی نکنند؛ بنابراین اثر واقعی تا حدی به میزان تبعیت و ابزارهای نظارتی بستگی دارد. با این حال حتی «تهدید به تحریم» بهتنهایی قیمت ریسک را بالا میبرد.
- **تح
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر