نشانه‌شناسی مذاکرات ترامپ با ایران /
امید به توافق وجود دارد؟:
▫️ امروز عوامل کلیدی، مذاکرات ۲۰۲۵ را از مذاکرات ۲۰۱۵ متمایز می‌سازند و احتمال دستیابی به توافقی موفق‌تر و پایدارتر را افزایش می‌دهند. رفع مشکل ساختاری مذاکرات یعنی تغییر قالب مذاکرات از چندجانبه به دوجانبه، انگیزه شخصی ترامپ برای ثبت میراثی دیپلماتیک، تحولات توازن قدرت منطقه‌ای پس از حملات ۷ اکتبر و درگیری‌های بعدی، و همچنین تغییر مواضع بازیگران کلیدی مانند اسرائیل، کنگره آمریکا و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، همگی فضای مساعدتری برای توافق فراهم کرده‌اند. با توجه به تحولات منطقه، مذاکرات کنونی امکان موفقیت بیشتری دارند و حتی انتظار می‌رود توافق احتمالی ترامپ پایدارتر از برجام اوباما باشد.
▫️برخلاف برجام ۲۰۱۵ که در آن شش قدرت جهانی در کنار ایران حضور داشتند، مذاکرات سال ۲۰۲۵ میان ترامپ و تهران، اساساً دوجانبه است و عمان تنها نقش میانجی را ایفا می‌کند. به عنوان کشوری بی‌طرف که با هیچ‌یک از طرفین تضاد ژئوپلیتیک مستقیمی ندارد، نقش عمان می‌تواند به ارتقای گفت‌وگوهای سازنده کمک کند.
▫️مذاکرات دوجانبه، مستقیم و متمرکز، خطرات و مداخلات خارجی را به حداقل می‌رساند. فقدان برنامه‌های متعارض گوناگون، هماهنگی را آسان‌تر و روند مذاکرات را سریع‌تر می‌کند. از این رو، گفت‌وگوهای دوجانبه ترامپ با ایران احتمالاً با سرعت و وضوح بیشتری نسبت به مذاکرات برجام پیش خواهد رفت.
▫️برخلاف برخی رهبران جریان اصلی حزب جمهوری‌خواه، ترامپ مستقل از نومحافظه‌کاران جنگ‌طلب و لابی‌های طرفدار اسرائیل عمل می‌کند. سبک سیاست‌ورزی خودمختار او موجب می‌شود که کمتر تحت تأثیر گروه‌های فشار سنتی باشد، از جمله لابی اسرائیل که مایل است آمریکا را درگیر جنگ با ایران کند. استقلال ترامپ، همراه با میل شدید او به ثبت یک دستاورد دیپلماتیک برجسته، شانس موفقیت توافق ایران و آمریکا را افزایش می‌دهد.
▫️در این دور مذاکرات، ترامپ با رهبر ایران مکاتبه کرده است و مسئولیت و هدایت مذاکرات بر عهده ایشان است، به همین دلیل نیروهای تندرو مخالف برجام، در این دوره مذاکرات نمی‌توانند مانند برجام ۲۰۱۵ کارشکنی کنند. انتخاب دکتر مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌جمهور ایران و حمایت نظام سیاسی و رهبر انقلاب از دولت و مذاکرات، نشانه‌ای از تعهد جدی تهران برای دستیابی به توافق است.
▫️برخلاف دوران برجام که کنگره، تحت تأثیر لابی اسرائیل، با امتیازدهی دیپلماتیک اوباما به ایران مخالفت کرد، امروز کنگره تحت کنترل جمهوری‌خواهان در هماهنگی با اختیارات اجرایی ترامپ عمل می‌کند. قانون‌گذاران دریافته‌اند که خروج ترامپ از برجام، برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور چشمگیری پیش برده است. اکنون با یک دوگانۀ روشن روبه‌رو هستند: جنگ یا دیپلماسی.
▫️کشورهای ثروتمند عربی حاشیه خلیج فارس که در کاخهای شیشه‌ای نشسته‌اتد و به‌خوبی از آسیب‌پذیری خود آگاه‌اند، دیپلماسی را به درگیری ترجیح می‌دهند. آنها بخوبی می‌دانند که در صورت وقوع جنگ میان آمریکا و ایران، سرزمین‌ها، آبراه‌ها و اقتصادهای آنان مستقیماً به میدان جنگ تبدیل خواهند شد. از طرفی پایگاه‌های نظامی آمریکا در قطر، بحرین، عربستان سعودی و امارات در هرگونه عملیات نظامی علیه ایران استفاده می‌شوند و ایران نیز متقابلاً این کشورها را هدف قرار خواهد داد.
▫️با توجه به تحولات اخیر خاورمیانه، ایران و آمریکا بیش از هر زمان دیگری به دستیابی به یک توافق نزدیک شده‌اند. در این مقطع حساس، از دست دادن این فرصت می‌تواند پیامدهایی جبران‌ناپذیر برای ثبات منطقه به‌همراه داشته باشد. «نادیده‌گرفتن فرصت‌های دیپلماتیک، اغلب به ناامنی و بی‌ثباتی بیشتر منجر شده است.» همچنین باید به این نکته توجه داشت که برخی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی که منافع‌شان در تداوم تنش نهفته است، فعالانه در مسیر شکست این مذاکرات گام برمی‌دارند. اکنون، تصمیم‌گیری تنها یک انتخاب سیاسی نیست، بلکه مسئولیتی راهبردی برای آینده منطقه است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر